Ostap obudził się przed zachodem słońca. Pociąg wciąż mknął przez pustynię. Po korytarzu łaził Ławłazjan, namawiając siedzących w przedziałach współtowarzyszy do wydania specjalnej własnej gazetki podróżnej. Już nawet wymyślił dla niej nazwę: *Całą parą!*

- Ale co to za nazwa! - powiedział Bender. - Kiedyś widziałem gazetkę ścienną takiej jednej straży pożarnej, która nosiła tytuł *Z ognia - w płomienie!*. Naprawdę - tak było!

- Pan jesteś prawdziwym profesjonalistą! - wykrzyknął Ławłazjan. - Niech się pan lepiej przyzna, żeś pan leń i nie chcesz pisać dla naszej delegacyjnej społeczności.

Wielki Kombinator temu, że jest świetnym od pióra specjalistą, naturalnie, wcale nie zaprzeczał. W razie czego zawsze mógł bez najmniejszego zająknięcia wyjaśnić, jakie pismo reprezentuje w tym pociągu - *Głos Czarnomorska*. Nie musiał się zresztą wysilać. Pociąg był specjalnego przeznaczenia, i nie nawiedzali go żadni wścibscy kontrolerzy. Jednak Ławłazjan już siedział ze swoją maszyną do pisania w wagonie robotników stachanowców, gdzie jego propozycja wywołała wielkie zamieszanie. Już stary dziadek z wioski Trzy Górki chemicznym ołówkiem pisał notatkę o konieczności urządzenia w pociągu wieczorku wymiany doświadczeń i deklamacji wierszy, już szukano karykaturzysty i mobilizowano Nawrockiego, żeby zebrał ankietę na temat, które spośród wytypowanych przez jadących pociągiem delegatów przedsięwzięcie najbardziej spełniło ich oczekiwania względem przem.fin.planu.*)

Wieczorem przy uchylonym nareszcie oknie w przedziale czterech kolegów po piórze - Gargantu`y, Mieńszowa, Pogorszańskiego i Bendera - zebrała się kupa dziennikarzy, którzy ściśnięci jak śledzie siedzieli szóstkami na wszystkich łóżkach. Na górze zwieszały się głowy i nogi połowy z nich. Wyraźnie odczuwalna świeża noc nieco ostudziła zapały żurnalistów, którzy w ciągu dnia przez wiele godzin cierpieli na przymusową duchotę i upał, a długie takty kolejowych kół, niemilknące już od trzech dób, sprzyjały nawiązywaniu przyjacielskich więzi. Mówiono o Wschodniej Magistrali, wspominano swoich głównych redaktorów i ich sekratarki, opowiadano o śmiesznych prasowych lapsusach i kaczkach dziennikarskich i gremialnie wytykano Pogorszańskiemu brak zawodowej żyłki. A ten wysoko unosił głowę i z wyższością odpowiadał:

- I co? Natrząsacie się? No, no!

W samym ogniu tego wesela zjawił się Heinrich.

- Można? Oto ja - najemnik kapitału. - dziarsko się zapowiedział, po czym rozsiadł się na kolanach grubego pisarza, który aż stęknął od jego ciężaru, ale po soicku to ścierpiał, pomyślawszy: *Skoro już mam te kolana, to ktoś na nich powinien chyba siedzieć? No, to sobie też zasiadł.*

- A więc, panowie, jak się buduje ten wasz socjalizm? - bez owijki prosto z mostu zagaił przedstawiciel wolnomyślnej zachodniej gazety.

Jakoś tak się złożyło, że ze wszystkimi tymi z pociągu cudzoziemcami nasi obchodzili się w miarę uczciwie, zwracając się do nich po nazwisku z dodatkiem *mister*, *Herr* czy *signor*, jednak korespondenta z Austrii nazywali po prostu Heinrich, uważając go za trzepaka i nie traktując go poważnie. To dlatego na to tak wprost postawione pytanie Pałamidow odparł:

- Drogi Heinrich, niepotrzebnie się pan tak przejmujesz! Zaraz pan znowu zacznie te swoje pomyje wylewać na Sowietów, a to nudne i dla nas nieciekawe. To samo możemy usłyszeć od starej baby, co stoi w pierwszej lepszej kolejce.

- Ależ wprost przeciwnie, - odrzekł na to Austriak, - chciałem tylko opowiedzieć biblijną historię o Adamie i Ewie. Mogę?

- Pan posłucha, Heinrich. Skąd pan tak dobrze znasz rosyjski? - zapytał Sapiegin.

- Nauczyłem się go w Odessie, kiedy w 1918 roku z armią generała von Beltza okupowaliśmy to cudowne miasto. Byłem wtedy w randze leutenanta. Z pewnością panowie słyszeliście o von Beltzu?

1931

..........................................................................................

*) przem.fin.plan - przemysłowo-finansowy plan  (??)