Przejdź do komentarzy5.3. Środowisko człowieka
Tekst 19 z 19 ze zbioru: Historia XXI wieku
Autor
Gatunekpopularnonaukowe
Formaartykuł / esej
Data dodania2024-03-15
Poprawność językowa
- brak ocen -
Poziom literacki
- brak ocen -
Wyświetleń112

Ilość dwutlenku węgla w atmosferze stale rośnie (rocznie o kilkadziesiąt miliardów ton), temperatura powietrza przy powierzchni ziemi rośnie, a poziom wód w oceanach się podnosi, mimo to temat zmian klimatycznych wzbudza kontrowersje. Chociaż naukowcy są zgodni, że działalność człowieka ma znaczący wpływ na globalną zmianę klimatu, nie brak głosów, iż nie oznacza to, że należy spowolnić gospodarkę kosztem troski o klimat.

W 2005 roku wszedł w życie protokół z Kioto, umowa międzynarodowa wypracowana jeszcze w XX wieku. Sygnatariusze zobowiązali się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Nie sposób jednak uznać to za sukces, gdyż z perspektywy globalnej emisja gazów cieplarnianych stale rośnie. W 2015 roku wypracowano porozumienia paryskie, które prezentowały strategię ograniczenia globalnego ocieplenia. Nie da się jednak nie zauważyć, że troska o środowisko przegrywa z wielką polityką. Donald Trump po objęciu stanowiska prezydenta Stanów Zjednoczonych wycofał się z porozumień paryskich, a w 2011 Kanada pod rządami konserwatystów wypowiedziała protokół z Kioto. Unia Europejska opracowała strategię „Gotowi na 55” zakładającą ograniczenie emisji o 55% do 2030 roku, która bywa szczególnie krytykowana przez eurosceptyków.

Z kolei aktywiści klimatyczni wysuwają wciąż dalej idące żądania i stosują coraz radykalniejsze metody wywierania nacisku, takie jak blokowanie autostrad i lotnisk poprzez przyklejanie się do asfaltu, ale także obrzucanie farbą (albo nawet zupą) obrazów w muzeach. Spory rozgłos uzyskała Szwedka Greta Thunberg, która w wieku 15 lat rozpoczęła Młodzieżowy Strajk Klimatyczny i zamiast chodzić w piątki do szkoły, protestowała przed szwedzkim parlamentem. Rosnąca popularność zaowocowała zaproszeniem na szczyty klimatyczne, wystąpiła także przed Parlamentem Europejskim. Jej działania spotkały się także z ostrą krytyką, a zarazem nie przyniosły żadnej konkretnej zmiany decydentów w podejściu do zagadnienia troski o klimat.

W 2012 roku padł Samotny George, ostatni przedstawiciel swoje podgatunku żółwi słoniowych. Dziesięć lat wcześniej po raz ostatni zaobserwowano delfina chińskiego, gatunek obecnie uznany za prawdopodobnie wymarły, ale naukowcy mają nadzieję, że jeszcze uda się go odnaleźć żywego. Wymieranie gatunków trwa, ale jak dotychczas XXI wiek nie jest najdrastyczniejszym okresem w historii pod tym względem.

W przeszłości snuto ambitne plany podboju kosmosu, wyobrażano sobie, że lada moment człowiek wyląduje na Marsie oraz pojawią się całe kolonie na planetach. Pod tym względem (jak dotychczas) XXI wiek okazał się rozczarowujący. Chociaż wiedza człowieka o przestrzeni kosmicznej stale się powiększa, to jeszcze długa przed nami do kolonizacji Marsa. 2001 rok był ważną datą z perspektywy działalności człowieka w kosmosie, stacja Mir – ostatni wielki symbol radzieckiej potęgi – w sposób kontrolowany spłonęła w atmosferze, a także w tym samym roku w podróż poleciał pierwszy kosmiczny turysta, amerykański milioner Dennis Tito. Za swój lot zapłacił Rosjanom bagatela 20 milionów dolarów, ale sam zaznaczał, że nie jest turystą, a jedynie niezależnym badaczem. Wkrótce pojawili się kolejni. Teoretycznie droga dla komercyjnych lotów w kosmos jest otwarta, ale wysokie ceny sprawiają, że tylko nieliczni mogą sobie na takie wycieczki pozwolić (w 2023 roku koszt takiej podróży wynosił ok. 55 milionów dolarów). Firmą, która planuje organizację takich lotów, także na księżyc, a w przyszłości nawet kolonizację Marsa, jest m.in. SpaceX Elona Muska.

W 2003 roku wskutek katastrofy amerykańskiego promu Columbia zginęło 7 astronautów, co na dwa lata wstrzymało amerykańskie misje załogowe. Tymczasem w tym samym roku Chiny dołączyły do „państw kosmicznych”, powstała także japońska agencja kosmiczna JAXA. W 2005 roku na powierzchni Tytana, jednego z księżyców Saturna, wylądowała pierwsza sonda – jest to o tyle istotne, że naukowcy badają szczegółowo Tytana, z uwagi na potencjalne dobre warunki do jego kolonizacji.

W 2016 Rosjanie wystrzelili pierwszą rakietę z nowego kosmodromu Wostocznyj. W planach Amerykanów jest powrót na księżyc w latach 20., swoje osiągnięcia na tym polu planują także Chińczycy. W przygotowaniu są także indyjskie loty załogowe. Podróże międzyplanetarne i kolonizację Marsa trzeba jednak ciągle włożyć między science-fiction, chociaż naukowcy bez wątpienia ciągle pracują nad ich umożliwieniem.

Załogowe misje kosmiczne bywają krytykowane z uwagi na gigantyczny koszt. Zdaniem krytyków więcej odkryć naukowych przynoszą misję bezzałogowe bądź badania za pośrednictwem kosmicznych teleskopów. W 2022 roku pokazano pierwsze zdjęcia z kosmicznego teleskopu Webba. Sukcesem naukowców było również wykonanie pierwszego zdjęcia czarnej dziury, znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej.

Wciąż jednak jest tyle gwiazd i planet czekający na odkrycie swoich sekretów.

  Spis treści zbioru
Komentarze (0)
oceny: poprawność językowa / poziom literacki
brak komentarzy
© 2010-2016 by Creative Media
×