„Obawiam się, że przesadziłam w książce, bo to nie było reguła, żeby one tłukły nas różańcami. Po prostu to było dla mnie takie szokujące, więc zapamiętałam to szczególnie mocno. Parę miesięcy temu przekartkowałam książkę i pomyślałam sobie, że to niesprawiedliwe, bo z lektury można wywnioskować, że one nas zawsze tłukły różańcem, a tak nie było.”:

powiedziała do Piotra Mareckiego z krakowskiego wydawnictwa Halart autorka „Drewnianego różańca”, urodzona w 1919 roku pani Natalia Rolleczek.

Sama czytałam tę książkę w trakcie peerelowskich wakacji na letnich koloniach w Makowie Podhalańskim podczas któregoś z upalnych lipców. Mało z niej wprawdzie rozumiałam (lat 13) jednak na tyle dobrze, gdyż tu, zbuntowana smarkata na temat kościoła oraz religii miałam – w przeciwieństwie do koleżeństwa – zdanie odrębne. No nic, heretyczka i tyle, konstatowały wielce nabożne rówieśnice.

Mimo to lektura była na tyle sugestywna, iż do tej pory treść owej rzekomo antyklerykalnej książki do obecnej chwili w miarę dobrze pamiętam.

Nie wiem jak akurat prezentuje się edycja z roku 2009, ja pamiętam tę, z lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, w której narracja Pani Rolleczek została podzielona na trzy segmenty. Pierwszy z nich opowiada o wakacjach u „jaśnie pani baronowej” , na które zaproszono Natalię i jej siostrę, Łucję. Kolejny dotyczy Koła Młodych Polek, inicjatywy dobroczynnej hrabianki Krystyny. A choć niebawem Łucja staje się jej ulubienicą, to jednak starsza siostra autorki jest zbyt dumna, aby ulegać kaprysom młodej Prezeski. W końcu, ostatni z rozdziałów traktuje o wspominanym wcześniej sierocińcu.

Autobiograficzna powieść Natalii Rolleczek ukazała się po raz pierwszy w 1953 roku. Opatrzona adnotacją: „Książka zatwierdzona przez Ministerstwo Oświaty jako pożądana w bibliotekach licealnych pismem OC-459-53 z dnia 23 września 1953”. Miała kilka wydań, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych oręży walki komunistycznego państwa z Kościołem katolickim. Publikacja ukazała się także w wielu republikach ZSRR. W 1964 roku Ewa i Czesław Petelscy na podstawie powieści Natalii Rolleczek pod tym samym tytułem nakręcili film [dostępny w Internecie].

Gdyby nie rekomendacja ówczesnego Ministerstwa Oświaty, wówczas historia tragicznej biedy autorki „Drewnianego różańca” nie wywoływałaby aż takiego wśród większości zbulwersowanych panią Rolleczek, oporu. Bo nie tylko teraz, lecz w każdej epoce oraz pokoleniu był / jest kościół katolicki i święty, i grzeszny , o czym bez ogródek pisze poznański biblista (oraz niezależny twórca) Ksiądz Profesor Jan Kanty Pytel:

Inaczej. Jeszcze raz o księdzu. Poznań 2010, Wydział Teologiczny UAM. – ss.95, [1]

Mała książeczka, niemal broszurka, która niesie w sobie ciężki niby ołów przekaz o nazwie „misja i obowiązek” , ale i równocześnie lekką jak płatek cynfolii misję , kiedy w słowach Proroka Izajasza słyszy się  Boży głos:

„Wezwałem cię po imieniu,

Moim ty jesteś” (Iz 43,1)

Prezentowana publikacja to „synteza charakterystycznych znamion kapłańskiej osobowości” - napisał w słowie „Od autora” ks. Pytel, podkreślając równocześnie, iż powstała ona na zakończenie Roku Kapłańskiego:

„W książce wszystko jest prawdziwe. Prawdziwe są osoby, dialogi, narracje. Wszystko jednak zakrywają symboliczne imiona i bezimienne miejscowości.”

Rzeczywiście są te imiona wielce symboliczne: Euzebiusz, Anastazy, Polikarp, Dezydery krążą wokół Rozdziału I: „Po co kazanie na wsi”; Rozdziałowi II [„Pomruki Goliata”] uważnie przypatrują się Księża: Stachys i Arystarch; nad III Rozdziałem [„Konfesjonał opleciony drutem”] pochylają Kapłani: Adalbert oraz Tercjusz. Rozdział IV: „Nieostrożny Samson” przede wszystkim oddaje głos Księdzu Ampliatowi. Rozdział V [„Światło dogmatów na mrocznym dukcie człowieka”] to wiodący temat Księdza Fidelisa wreszcie poprzez Rozdział VI [„Razem z Twoim sługą, naszym Papieżem i naszym Biskupem”] Ksiądz Adeotat niejako zamyka wszystkie wyżej wypunktowane tematy. Analogicznie do ostatnich Rozdziałów: VII [„Nie mam czasu”] oraz VIII: „W owych czasach byli na ziemi giganci”.

Autor w swojej publikacji nie ucieka bynajmniej od spraw trudnych, wręcz bulwersujących, szczególnie w rozdziale IV, w którym opisywane zdarzenia są raczej nie do uniknięcia. Co nie znaczy wcale, iż poprzez - w intencji Kapłanów [nawet tych najbardziej pogubionych] – naszą gorącą modlitwę , ciż Kapłani będą już tak do końca „straceni” względnie przegrani.

Fakt, akcentuje Ksiądz Profesor, każdy kandydat do duchownego stanu musi być zdrowy i fizycznie, i psychicznie oraz zdatny do założenia rodziny. Gdyż rezygnacja z małżeństwa staje się ofiarą złożoną Kościołowi w celibacie, a ponadto stałą sposobnością do zmagania o czystość w sferze ducha i ciała. Z kolei my wierni mamy takich duszpasterzy, za jakich się modlimy, powiedział w jednej ze swych homilii Wikariusz z wielickiej Fary, Ksiądz Piotr Burtan powtarzając słowa własnej Babci.

Poznański biblista zadedykował książkę śp. ks. Aleksemu Wietrzykowskiemu, cenionemu rektorowi Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Albowiem: „Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Poznaniu istnieje od 1664 roku; wyszli z niego kapłani, wspaniali hierarchowie, wielu wybitnych uczonych, błogosławieni i męczennicy, budowniczowie licznych świątyń. Poznańska uczelnia to jakby ewangeliczne Miasto Boże zbudowane ze światła” – przypomina Autor.

Niniejsza książka nie jest za bardzo znana szerszemu ogółowi, choć zdaniem recenzentki, być nią powinna. Szczególnie dla wszystkich zatroskanych sprawami Kościoła, którzy pragną odnaleźć ten swój Kościół w kontekście historycznym, eklezjalnym, psychologicznym oraz duszpasterskim.  A przede wszystkim – w aspekcie ludzkim.”

Dlatego parafrazując słowa śp. Księdza Jana Kaczkowskiego:

„Spokojnie, spokojnie… To tylko Smarzowski z ohydnymi – na plakatach – japami swoich aktorów-bohaterów. Oraz żywą reklamą w postaci niejakiego wydawcy Urbana J.”